تخمک گذاری مرحله‌ای در چرخه قاعدگی است که در آن تخمدان شما یک و به ندرت بیش از یک تخمک آزاد می‌کند. هنگامی که تخمک از تخمدان شما خارج می‌شود، به سمت لوله فالوپ (لوله‌های رحمی) حرکت می‌کند و در آنجا منتظر بارور شدن توسط اسپرم می‌ماند. به طور متوسط، در روز 14 سیکل قاعدگی 28 روزه اتفاق می‌افتد.
تخمک گذاری و چرخه قاعدگی شما
فرآیند تخمک گذاری زمانی شروع می‌شود که هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را آزاد می‌کند. GnRH باعث می‌شود که غده هیپوفیز شما هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه‌کننده (LH) ترشح کند.
بین روزهای ششم تا چهاردهم چرخه قاعدگی، FSH باعث می‌شود که فولیکول‌ها در یک تخمدان شروع به بلوغ کنند. در طی روزهای 10 تا 14 چرخه، تنها یکی از فولیکول‌های در حال رشد تخمک کاملا بالغ را تشکیل می‌دهد. در حدود روز چهاردهم در چرخه قاعدگی، افزایش ناگهانی LH باعث می‌شود که تخمدان این تخمک را آزاد کند. بعد از تخمک‌گذاری، هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد که به آماده‌سازی رحم برای بارداری کمک می‌کند.
تخمک گذاری چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
تخمک‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان شما یک تخمک آزاد می‌کند و در حدود روز چهاردهم سیکل قاعدگی 28 روزه (یا ۱۴روز قبل از اولین روز خونریزی قاعدگی)این اتفاق می‌افتد. روش‌هایی برای ردیابی تخمک‌گذاری مانند استفاده از تقویم، بررسی مخاط دهانه رحم یا استفاده از کیت پیش‌بینی تخمک گذاری وجود دارد.
تخمک‌گذاری چند ساعت طول می کشد؟
تخمک فقط 12 تا 24 ساعت پس از تخمک‌گذاری زنده می‌ماند. اگر اسپرم تخمک را بارور نکند، تخمک از بین میرود. بر خلاف تخمک، اسپرم می‌تواند چند روز در بدن شما زنده بماند.
چگونه بفهمم که تخمک‌گذاری دارم؟
تعیین دقیق تخمک‌گذاری می‌تواند مشکل باشد. روش‌های مختلفی وجود دارد که افراد برای ردیابی چرخه قاعدگی و تخمین زمان تخمک‌گذاری استفاده می‌کنند. از آنجایی که هر روش دارای اشکالاتی است، همیشه بهتر است از بیش از یک روش برای دقیق‌ترین پاسخ استفاده کنید.
روش‌های تشخیص تخمک گذاری:
چرخه قاعدگی
اگر سیکل 28 روزه داشته باشید، تخمک گذاری در اواسط چرخه شما اتفاق می‌افتد. با این حال، یک چرخه “عادی” چیزی بین 21 تا 35 روز است. چرخه خود را برای چندین ماه روی کاغذ یا روی یک برنامه در تلفن خود پیگیری کنید. به علائم غیر معمول توجه کنید. اکثر افراد 14 روز قبل از شروع قاعدگی، بدون توجه به طول چرخه، تخمک گذاری می‌کنند.
روش تقویم
افرادی که از روش تقویم برای پیش‌بینی تخمک گذاری استفاده می‌کنند، شش ماه از چرخه‌های قاعدگی را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا تعیین کنند چه زمانی از چرخه تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد. برای محاسبه زمانی که ممکن است تخمک‌گذاری داشته باشید، کوتاه‌ترین و طولانی‌ترین چرخه خود را در یک دوره شش ماهه پیدا می‌کنید. شما 18 روز از کوتاه‌ترین چرخه و 11 روز از طولانی‌ترین چرخه خود کم می کنید. این دو عدد به شما روزهایی را که در چرخه شما بیشترین باروری را دارید نشان می‌دهد. به عنوان مثال، اگر طول چرخه شما 31 و 18 باشد، زمان باروری شما روز 10 تا 20 چرخه شما است ،در هر صورت بیشترین احتمال بارداری۴۸ساعت قبل از تخمک گذاریه.
مخاط دهانه رحم
مخاط دهانه رحم، یک مایعی است که توسط دهانه رحم شما تولید می‌شود و از واژن خارج می‌شود. مخاط دهانه رحم قبل از تخمک‌گذاری غلیظ، سفید و خشک است. اما درست قبل از تخمک گذاری، مخاط دهانه رحم شما شفاف و لغزنده می‌شود (مانند سفیده تخم مرغ). این قوام باعث می‌شود اسپرم به راحتی به سمت تخمک شما شنا کند.
دمای پایه بدن
دمای بدن شما در طول تخمک‌گذاری کمی (معمولاً حدود 0.5 تا 1 درجه) افزایش می‌یابد. دمای بدن خود را هر روز صبح با استفاده از یک دماسنج دیجیتالی که مخصوص اندازه‌گیری دمای پایه بدن است اندازه‌گیری کنید. این روش فقط در صورتی جواب می‌دهد که قبل از بلند شدن از رختخواب و قبل از خوردن یا نوشیدن دمای بدن خود را اندازه بگیرید. نتایج خود را برای چندین ماه ثبت کنید و توجه داشته باشید که در چه روزی از چرخه شما افزایش دما رخ می‌دهد.
کیت های تخمک‌گذاری
کیت‌های تخمک‌گذاری مشابه تست‌های بارداری خانگی عمل می‌کنند. آنها با شناسایی LH (هورمون لوتئین‌کننده) در ادرار شما کار می‌کنند. LH هورمونی است که قبل از تخمک گذاری افزایش می‌یابد و نتیجه مثبت به این معنی است که شما نزدیک به آن هستید. (معمولا ظرف 36 ساعت تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد)!
انجام سونوگرافی اولتراسوند
در مواردی که در سیکل داروهای تحریک تخمک گذاری هستید چه برای آی وی اف (IVF) چه اقدام طبیعی دانستن زمان دقیق تخمک‌گذاری از طریق سونوگرافی واژینال و شکمی ممکن است.
علائم تخمک گذاری چیست؟
در هر فردی متفاوت است و همه علائم تخمک‌گذاری را ندارند. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- سینه‌های حساس
- نفخ
- درد خفیف لگن یا شکم
- خونریزی خفیف یا لکه بینی
- تغییر در موقعیت و استحکام دهانه رحم
- افزایش میل جنسی
- افزایش حس بویایی، چشایی یا بینایی
- تغییرات خلق و خوی
- تغییر اشتها
در طول تخمک گذاری تا چند روز شانس بارداری وجود دارد؟
اگر چه تخمک شما فقط 24 ساعت عمر می‌کند، اسپرم می‌تواند بین سه تا پنج روز در رحم شما زندگی کند. این بدان معناست که شما می‌توانید از رابطه جنسی از حدود پنج روز قبل از تخمک‌گذاری تا یک روز پس از تخمک‌گذاری باردار شوید. اگر هدف شما بارداری است، بهتر است در زمان تخمک‌گذاری، اسپرم در بدن شما وجود داشته باشد. بیشترین احتمال لقاح زمانی رخ می‌دهد که مقاربت یک تا دو روز قبل از تخمک‌گذاری و در روز تخمک‌گذاری انجام شود.
آیا درد در زمان تخمک گذاری طبیعی است؟
بله، بسیاری از افراد درد تخمک گذاری را تجربه می‌کنند. درد تخمک‌گذاری گرفتگی یا درد لگنی است که در حوالی تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد و شما معمولاً درد را در قسمت پایین شکم و لگن، در وسط یا یک طرف احساس می‌نمایید و حتی می‌تواند باعث خونریزی خفیف شود.
اگر تخمک گذاری نداشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟
برخی عوامل محیطی و علل هورمونی ممکن است بر تخمک‌گذاری تأثیر بگذارد یا باعث توقف تخمک گذاری شود. برخی از این موارد عبارتند از:
- شیردهی یا هیپرپرولاکتینمی(افزایش هورمون شیردهی یاپرولاکتین در مواقعی غیر از شیردهی)
- یائسگی
- PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک)
- نارسایی اولیه تخمدان
- آمنوره ناشی از مواردی مانند چربی زیاد یا کم بدن، استرس یا خستگی بیش از حد یا ورزش بیش از حد.
آیا روش‌های جلوگیری از بارداری مانع تخمک گذاری می‌شود؟
بله، اگر طبق دستور از قرص‌های ضد بارداری یا سایر داروهای ضد بارداری هورمونی استفاده می‌کنید، نباید تخمک گذاری کنید. به خاطر داشته باشید، این تنها در صورتی است که از قرص‌ها، چسب‌ها، IUD یا سایر دستگاه‌ها دقیقاً مطابق با تجویز استفاده می‌کنید. هورمون‌های کنترل بارداری با توقف تخمک‌گذاری و غلیظ شدن مخاط دهانه رحم (که شنا کردن اسپرم‌ها را سخت‌تر می‌کند) عمل می‌کنند.
آیا می‌شود تخمک گذاری داشته باشید اما پریود نشوید؟
بله، شما می‌توانید تخمک‌گذاری کنید اما در آن سیکل “قاعدگی” نداشته باشید. به طور کلی اگر به طور منظم تخمک‌گذاری داشته باشید، باید به طور منظم هم پریود شوید. با این حال، ممکن است بدون تخمک گذاری پریود شوید یا تخمک‌گذاری کنید اما پریودی نداشته باشید.
آیا مصرف دارو می‌تواند به تخمک گذاری کمک کند؟
بله، داروهای باروری برای تحریک تخمک‌گذاری وجود دارد. اگر قصد بارداری دارید، آنها می‌توانند بر اساس شرایط شما بهترین درمان را برای شما در نظر بگیرند.
تخمک‌گذاری فرآیندی است که در طول چرخه قاعدگی شما اتفاق می‌افتد. زمان دقیق تخمک گذاری از فردی به فرد دیگر و حتی از سیکلی به سیکل دیگر متفاوت است. بدون تخمک‌گذاری، باردار شدن یا قاعدگی منظم برای شما سخت است. روش‌های زیادی برای کمک به پیش‌بینی تخمک‌گذاری وجود دارد. دانستن زمان تخمک‌گذاری می‌تواند به شما در رسیدن به بارداری یا جلوگیری از بارداری کمک کند.
