لاپاروتومی یک عمل جراحی باز شکمی است که می‌تواند به جراح شما در تشخیص و درمان مشکلات کمک کند.
لاپاروتومی چیست؟
لاپاراتومی گاهی راهی تشخیصی است و گاهی برای گرفتن نمونه‌هایی از بافت و هم‌چنین می‌تواند روشی درمانی نیز باشد.
اصطلاح “لاپاراتومی” در واقع به برشی از دیواره شکم شما اشاره دارد که حفره صفاق شما را باز می‌کند.
تفاوت بین لاپاراتومی با لاپاراسکوپی چیست؟
جراحی لاپاراسکوپی جایگزین جراحی باز است. جراحی لاپاراسکوپی با قرار دادن یک لاپاروسکوپ، یک دوربین کوچک با نور، از طریق یک برش کوچک در شکم انجام می‌شود.
هر روشی مزایا و معایب خود را دارد. لاپاراسکوپی کمتر تهاجمی است و راحت‌تر بهبود می‌یابد، زخم‌های کوچکتر ایجاد می‌کند و اسکارهای کوچکتری بر جای می‌گذارد. با این حال، به آموزش و تجهیزات خاصی نیاز دارد و زمان بیشتری می‌برد، که ممکن است در مواقع اضطراری کارساز نباشد.
- لاپاراتومی یک روش استاندارد است که هر بیمارستانی می‌تواند انجام دهد. در موارد خاص و برای مدیریت شرایط بحرانی نیز کاربردی‌تر است.
در چه شرایطی ممکن است به لاپاراتومی نیاز داشته باشیم؟
برخی از نمونه‌ها عبارتند از:
- آسیب تروماتیک شکم
- عفونت در حفره صفاقی شما (پریتونیت)
- سوراخ شدن دستگاه گوارش یا خونریزی کنترل نشده گوارشی
- آپاندکتومی اورژانسی برای آپاندیسیت پیچیده
- اسپلنکتومی اورژانسی برای پارگی طحال
- سیستکتومی تخمدان برای کیست های تخمدان یا اندومتریومای تخمدان
- مرحلهبندی و درمان آندومتریوز (جراحی اندومتریوز)
- روش ویپل یا پانکراتکتومی کامل برای سرطان پانکراس
- مرحلهبندی و درمان سرطان تخمدان
- مرحله بندی و درمان لنفوم هوچکین
آیا لاپاراتومی یک جراحی بزرگ است؟
بله. عمل لاپاروتومی با برش طولانی و عمیق همراه خواهد بود و بسیاری از لایه‌های بافت شما باید ترمیم شوند.
برش‌های لاپاراتومی
برش خط وسط
- برش میدلاین (Midline) از وسط شکم عبور می‌کند. این برش یکی از پرکاربردترین برش‌های استاندارد در جراحی لاپاراتومی است. اگر بیمار فقط برای قسمت فوقانی شکم خود نیاز به جراحی داشته باشد، این برش در تمام طول شکم اجرا نمی‌شود و کوتاهتر خواهد بود.
برش پارامدیان
- برش پارامدیان (Paramedian) نوعی برش عمودی است که از یک طرف به خط وسط شکم می‌رسد. این نوع برش به جراح امکان آن را می‌دهد که به کلیه و غدد فوق کلیوی دسترسی پیدا کند.
برش عرضی
- برش عرضی در واقع یک برش افقی است. جراحان این نوع برش را برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از برش در اعصاب تأمین‌کنند‌ه ماهیچه‌های شکم و نیز به دلیل درصد بالای التیام و بهبود این نوع برش انتخاب می‌کنند.
برش فنِنشتیل
- جراحان می‌توانند از برش فنِنشتیل برای داشتن دسترسی به ناحیه لگن (مانند زایمان اورژانسی سزارین) استفاده کنند.
برش زیر دنده ای
- برش زیر دنده‌ای یک برش مورب در یک طرف از قسمت بالایی شکم است. جراح می‌تواند از یک برش زیر دنده ای برای دسترسی به کیسه صفرا یا کبد در سمت راست یا طحال در سمت چپ بدن بیمار استفاده کند.
برش شورون
- برش شورون (Rooftop یا Chevron) به این صورت است که جراح در هر طرف بدن یک برش زیردنده ای ایجاد می‌کند که سر این برش‌ها ممکن است در وسط شکم به یکدیگر برسند.
خطرات لاپاروتومی چیست؟
عوارض احتمالی عبارتند از:
- آسیب ناخواسته به اندام‌های مجاور
- خونریزی بیش از حد از رگ های خونی آسیب دید‌ه
- عفونت زخم و تاخیر در بهبودی
- بی حسی دائمی در برخی نواحی به دلیل آسیب عصبی
- فتق در محل برش یا جایی که عضله شکا‌فته شد‌ه است.
- بافت اسکار داخلی که ممکن است با اندام‌های شما تداخل داشته باشد (چسبندگی شکمی)
- انسداد روده به دلیل چسبندگی شکم
زمان نقاهت پس از لاپاراتومی چقدر است؟
بسته به سلامت کلی و استقامت شما و میزان گستر‌ده‌بودن عمل شما متفاوت باشد. به طور متوسط شش هفته طول می‌کشد تا برش بهبود یابد.
- برای چند ماه برای ورزش متوسط یا بلند کردن اجسام سنگین خوداری کنید.
حدود دو سال طول می‌کشد تا قدرت مرکزی شکم شما به جایی که قبل از جراحی بود بازگردد. ورزش منظم می‌تواند به این امر کمک کند، اما باید آن را به آرامی انجام دهید.
چه مدت طول می‌کشد تا اسکار لاپاروتومی محو شود؟
جای زخم شما بسته به ژنتیک و عوامل دیگر باید در طی سه تا شش سال آینده به تدریج محو و صاف شود.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟
- خونریزی یا ترشح از محل جراحی شما
- بدتر شدن دردتان
- تب
- عدم توانایی در دفع مدفوع یا گاز
- تورم یا درد در یکی از پاهای شما
- درد قفسه سینه
لاپاراتومی به جراح شما اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز بسیاری از اندام‌ها را به طور همزمان ببیند و معاینه نماید و انجام آن در موارد صلاحدید پزشک ضروری است.
