پس از اینکه اقدامات اولیه در بارداری طبیعی با شکست مواجه میشود، یکی از اولین راهکارهایی که معمولا برای درمان به زوجهای نابارور پیشنهاد میگردد، روش آی یو آی ( IUI ) یا تلقیح اسپرم به داخل رحم میباشد.
پزشک شما در قدم اول با بررسی علل ناباروری از جمله تخمک گذاری نامنظم، اسپرم غیرطبیعی، مسدود شدن لوله های فالوپ و آندومتریوز شروع مینماید.
باردار شدن همیشه آنطور که فکر میکنید آسان نیست. برای بسیاری از زوجها برای باردارشدن نیاز به کار مداخلات پزشکی دارند. اینجاست که تلقیح داخل رحمی (IUI) و لقاح آزمایشگاهی (IVF) به کار گرفته میشوند.
مراحل درمان آی یو آی IUI چیست؟
1- تحریک تخمک گذاری
IUI گاهی اوقات با القای تخمک گذاری ترکیب میشود، که در این صورت برای تحریک، رشد و آزادسازی تخمک داروهای تحریک تخمک گذاری تجویز میشود که می تواند احتمال لقاح را در برخی افراد افزایش دهد.
- دانستن زمان تخمک گذاری برای اطمینان از تزریق اسپرم در زمان مناسب بسیار مهم است.
تعیین زمان تخمک گذاری را میتوان با استفاده از سونوگرافی ترانس واژینال برای جستجوی علائم بالغشدن تخمک، مشخص کرد. گاهی اوقات، برای شما گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) تجویز میشود که باعث آزادسازی تخمک بالغشده میشود.
2- آماده سازی نمونه منی
همسر شما در روز عمل IUI یک نمونه اسپرم تازه ارائه میدهد. اسپرم برای تلقیح به رحم از طریق فرآیندی به نام “شستشوی اسپرم” آماده میشود و مقدار متمرکزی از اسپرم سالم جدا میشود.
در طول IUI، اسپرم مستقیماً در رحم شما قرار میگیرد و فاصله اسپرم با تخمک را کاهش میدهد. آی یو آی خصوصا برای اسپرمهای کم تحرک، شانس موفقیت بیشتری دارد.
3- تلقیح
قرار دادن اسپرم در رحم معمولاً در عرض 24 تا 36 ساعت پس از تزریق hCG (آمپول آزادسازی تخمک) انجام میشود.
- در این روش پزشک از اسپکولوم استفاده مینماید و سپس یک کاتتر (لوله) نازک را در رحم شما قرار میدهد و از آن برای تزریق نمونه اسپرم استفاده مینماید.
ممکن است بعد از آی یو آی به شما پروژسترون داده شود. پروژسترون به حفظ پوشش داخلی رحم کمک میکند و میتواند شانس لانه گزینی را افزایش دهد.
- تقریباً دو هفته پس از IUI میتوانید آزمایش بارداری بدهید.
آیا آی یوآی موفقیتآمیز است؟
موفقیت بستهبه علت اصلی ناباروری متفاوت است. IUI در افراد مبتلا به ناباروری غیرقابل توضیح و افرادی که مشکلات مخاط دهانه رحم یا مشکلات انزال دارند یا اسپرم از کیفیت خوب ولی سرعت کم برخوردار است، بهترین عملکرد را دارد. شرایط خاصی مانند اختلالات لوله فالوپ، آندومتریوز یا اختلال شدید اسپرم وجود دارد که IUI روش درمانی مناسبی درنظر گرفته نمیشود!
درمانهایی مانند IVF (لقاح آزمایشگاهی) ممکن است برای این مسائل بهتر عمل کند.
از IUI در چه مواردی استفاده میشود؟
- کم بودن تعداد اسپرم
– کم بودن تحرک اسپرم
– کاهش میل جنسی یا ناتوانی جنسی مرد ( اختلال نعوظ یا انزال زودرس)
– ابتلای خانم به اندومتریوز خفیف
– مشکلات مخاط دهانه رحم
– اختلال ایمنی منجر به ناباروری
– ناممکن بودن مقاربت به دلیل درد و یا شرایط خاصی مانند واژینسیموس
– نامشخص بودن علت ناباروری
اقدامات لازم قبل از انجام IUI
قبل از شروع درمان IUI، به معاینه پزشکی کامل و آزمایشهای باروری نیاز دارید. شریک زندگی شما نیز معاینه و آزمایش خواهد شد. این آزمایشات شامل موارد زیر میباشد:
- معاینه رحم
- سونوگرافی از رحم
- تجزیه و تحلیل مایع منی
- غربالگری عفونتهای مقاربتی (STIs) و سایر بیماریهای عفونی.
- آزمایشات خون
نکته: پزشک در اکثر مواقع مصرف اسید فولیک (که در اکثر ویتامینهای دوران بارداری وجود دارد) را حداقل سه ماه قبل از بارداری (یا درمان IUI) توصیه مینماید.
بعد از درمان چه انتظاری دارید؟
علائم خفیفی وجود دارد که ممکن است بعد از آی یو آی تجربه کنید:
- گرفتگی خفیف
- لکه بینی برای یک یا دو روز
- بیشتر افراد فوراً به فعالیتهای عادی باز خواهند گشت. شما باید از هر چیزی که بعد از IUI احساس ناراحتی میکنید اجتناب نمایید. اما معمولاً هیچ محدودیتی وجود ندارد!
درمان IUI چقدر دردناک است؟
بیهوشی برای IUI لازم نیست و این روش نباید دردناک باشد. با این حال، ممکن است در حین و بلافاصله پس از لقاح، گرفتگی و ناراحتی خفیفی احساس کنید.
چه داروهایی در طول IUI استفاده می شود؟
IUI اغلب با داروهای باروری ترکیب می شود که تخمدانهای شما را تحریک میکنند تا هر چه بیشتر تخمک تولید و آزاد کنند. با این حال، تجویز و لزوم استفاده از آن را پزشک مشخص میکند. برخی از داروهای رایج عبارتند از:
- لتروزول
- کلومیفن سیترات
- hCG (گنادوتروپین کوریونی انسانی)
- گاهیFSHیاHMG (هورمون محرک فولیکول)
- ویتامین های دوران بارداری (برای همه بارداریها توصیه میشود!)
آی یو آی واقعا چقدر در باردار شدن موثر است؟
تحقیقات نشان داده میزان موفقیت IUI بدون مصرف داروهای تحریک تخمدان حدود ۴ تا ۵ درصد و با استفاده از داروهای تحریک تخمدان حدود ۱۵ درصد میباشد. پس از انجام سه یا چهار دوره آی یو آی ناموفق، پزشک از سایر روشهای کمک باروری نظیر IVF استفاده مینماید. اثربخشی IUI بیشتر به علت اصلی ناباروری بستگی دارد.
نرخ باروری IUI تقریباً مشابه یک بارداری طبیعی است. به این معنی که آی یو آی به افراد کمک میکند تا شانس بارداریشان را افزایش دهند اما نه چندان چشمگیر!